Schumann heeft lang rondgelopen met ideeën voor dit briljante werk. Toen hij de juiste vorm gevonden had werd het gepubliceerd als Toccata opus 7, een grote technische uitdaging voor pianisten. Bekend is Schumann’s eigenzinnige poging zijn vierde vinger te versterken door er ’s nachts via een koordje een gewicht aan te hangen. Dat werkte natuurlijk averechts, maar gezien de uitdaging die deze Toccata stelt aan met name de spreiding van de linkerhand, is de frustratie over de moeilijkheden voor de kleine vingers wel begrijpelijk.
Het gebruik van een pedaal was op die plaatsen natuurlijk zeer behulpzaam zijn geweest. Schumann schreef later geregeld voor de pedaalpiano, die hij zag als een nieuw stadium in de ontwikkeling van de piano. Of hij zelf zijn Toccata ook op de pedaalpiano heeft gespeeld is niet duidelijk, maar in deze orgelbewerking is het probleem voor de linkerhand in ieder geval grotendeels opgelost. De textuur liet zich voorts gemakkelijk vertalen naar een uitvoering op twee klavieren. Grote dynamische ontwikkelingen zijn niet nodig. De verschillende ideeën kunnen worden ondersteund met registratieverschillen, maar ook op kleinere twee-klaviers orgels is het werk goed uitvoerbaar.
Enkele fragmenten uit de Toccata: